THỰC HIỆN DI CHÚC CHỦ TỊCH HỒ CHÍ MINH: CÓ MẤY ĐIỀU SUY NGHĨ VỀ RÈN LUYỆN BẢN LĨNH, LẬP TRƯỜNG, THÁI ĐỘ CỦA THANH NIÊN QUÂN ĐỘI HIỆN NAY

Trong nội dung Di chúc, Bác đã tâm huyết căn dặn mọi việc đối với Đảng với Nhân dân trong đó Bác vẫn dành một phần nói về thanh niên Việt Nam trong đó có vai trò của thanh niên Quân đội - những chủ nhân tương lai của đất nước, là lực lược trẻ, đông đảo trong xung kích xây dựng Quân đội, bảo vệ Tổ quốc. Sinh thời Bác Hồ luôn hết mực quan tâm, giáo dục, căn dặn thế hệ trẻ “Một năm khởi đầu từ mùa xuân. Một đời khởi đầu từ tuổi trẻ. Tuổi trẻ là mùa xuân của xã hội”.

Ngay sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công, Bác Hồ đã chỉ rõ: Nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh một phần là do thanh niên, thanh niên là chủ tương lai của đất nước. Bác luôn coi sự lớn mạnh của tuổi trẻ là thành công của Đảng, là thắng lợi của sự nghiệp cách mạng, là sự trường tồn phát triển của xã hội. Bác luôn dày công chăm lo giáo dục thanh niên trở thành những con người mới, ưu tú của xã hội; chuẩn bị những tiền đề vững vàng để thanh niên sẵn sàng đón nhận sứ mệnh làm chủ nước nhà. Ngày 13/9/1958, nói chuyện tại lớp chính trị do Bộ Giáo dục, Đào tạo tổ chức Người đã nhấn mạnh: “Vì lợi ích mười năm thì phải trồng cây, vì lợi ích trăm năm thì phải trồng người”. Với tinh thần đó, để thanh niên hoàn thành sứ mệnh cách mạng cao cả, Bác đã đề cao trách nhiệm cụ thể của từng đoàn viên thanh niên “Đoàn viên phải gương mẫu trong công tác, trong sản xuất, trong học tập, luôn xung kích vào những mặt trận cần sự đóng góp của sức trẻ”.

Thực hiện lời căn dặn trong bản Di chúc của Bác Hồ, ngày nay thanh niên Việt Nam nói chung, thanh niên Quân đội nói riêng được đặt ở vị trí trung tâm trong chiến lược bồi dưỡng, phát huy nhân tố và nguồn lực con người. Tuy nhiên, trước điều kiện hội nhập và phát triển mạnh mẽ các quốc gia dân tộc trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, cuộc cạch mạng công nghiệp 4.0 đang khiến mỗi quốc gia phải có tư duy, nhận thức và biết ứng dụng thành tựu khoa học công nghệ mới vào kiến thiết phát triển đất nước... Theo đó, việc rèn luyện bản lĩnh, lập trường, thái độ cho thanh niên Quân đội nhằm tạo tính tích cực chủ động để đoàn viên thanh niên ra sức học tập, rèn luyện, có động cơ nghề nghiệp xứng tầm với sứ mệnh chủ nhân tương lai xây dựng Quân đội "Cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại" là một nhiệm vụ trọng yếu, góp phần khẳng định vị trí và vai trò tiên phong của đoàn viên thanh niên; luôn đoàn kết, học hỏi, quyết tâm chung tay, sánh vai cùng chí hướng với lực lượng thanh niên cả nước vững bước tiến vào sự nghiệp lập thân, lập nghiệp, xây dựng đất nước giàu mạnh, đấu tranh và bảo vệ Tổ quốc.

Nghị quyết Hội nghị lần thứ 7 BCHTW khoá X về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa có nêu: “Thanh niên là rường cột của nước nhà, chủ nhân tương lai của đất nước, là lực lượng xung kích trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, một trong những nhân tố quyết định sự thành bại của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, hội nhập quốc tế và xây dựng chủ nghĩa xã hội. Thanh niên được đặt ở vị trí trung tâm trong chiến lược bồi dưỡng, phát huy nhân tố và nguồn lực con người. Chăm lo, phát triển thanh niên vừa là mục tiêu, vừa là động lực bảo đảm cho sự ổn định và phát triển vững bền của đất nước”.

Là một lực lượng không thể tách rời thanh niên Việt Nam, Quân ủy Trung ương, Thủ trưởng Bộ Quốc phòng khẳng định rằng: công tác giáo dục, rèn luyện nâng cao bản lĩnh, lập trường, thái độ, trách nhiệm cho thanh niên Quân đội là vấn đề mang tính chiến lược, cơ bản, cấp thiết, cần có sự quan tâm, giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng và phát huy một cách toàn diện cả về phẩm chất đạo đức lối sống, năng lực chuyên môn của cấp ủy, lãnh đạo, chỉ huy các cấp. Để thích ứng với tình hình xây dựng phát triển Quân đội hiện nay, mỗi thanh niên ở các đơn vị phải có phẩm chất đạo đức, động cơ trong sáng, lập trường chính trị vững vàng, bản lĩnh khoa học chắc chắn, phải có sức khỏe tốt để phục vụ quân đội, bảo vệ Tổ quốc.

Vậy vấn đề đặt ra là mỗi đoàn viên thanh niên ở các đơn vị hiện nay cần làm gì và làm như thế nào để phát huy khả năng xung kích đó trong điều kiện phát triển và hội nhập mạnh mẽ, toàn diện như hiện nay? Đó sẽ là những giải pháp hiệu quả để đào tạo nguồn nhân lực trẻ cho Quân đội, một thế hệ “vừa hồng vừa chuyên” theo lời dặn dò của Bác để phục vụ nhân dân. Thanh niên Quân đội – là những cán bộ, chiến sĩ còn trẻ, đang ở độ tuổi trưởng thành (18- 35 tuổi), chiếm tỷ lệ đông (75- 80%) ở các đơn vị. Lập trường, bản lĩnh và thái độ làm việc – là đức tính tự quyết định một cách độc lập mọi hành động của mình, không vì áp lực bên ngoài mà thay đổi quan điểm. Luôn tin tưởng vào chỉ huy, năng động, sáng tạo trong lối nghĩ, tiên phong trong hành động cùng thái độ tích cực, kiên định trong cuộc sống, công tác để rèn luyện bản thân, cống hiến cho Quân đội và phát triển đất nước.

Trước tiên, Thanh niên Quân đội phải nỗ lực học tập - rèn luyện trí tuệ.

Thanh niên quân đội phải là lực lượng tiêu biểu cho thanh niên Việt Nam, xứng đáng có bản lĩnh trí tuệ phải được hình thành trong thực tiển hoạt động quân sự - môi trường đặc thù bởi những khó khăn và thử thách, đó không dừng ở bản lĩnh mà còn là điều kiện, nguồn lực trực tiếp để phát triển nhân cách người thanh niên Việt Nam – nguồn lực bản lĩnh về trí tuệ. Bản lĩnh về trí tuệ thanh niên quân đội phải được thử thách, rèn luyện và vun đắp ở mọi hoàn cảnh lịch sử, điều đó nói lên vị thế và tầm vóc của thanh niên Việt nam thời kỳ hội nhập và phát triển. Theo đó, các nhà trường, cơ quan, đơn vị, những người làm công tác giáo dục phải tạo cho thanh niên một môi trường học tập, rèn luyện đa dạng, thiết thực để đoàn viên thanh niên áp dụng tri thức của mình vào thực tiễn quân sự sinh động, thể hiện cái "Tầm" của mình trước yêu cầu của thời kỳ CNH- HĐH đất nước, mặt khác chính bản thân mỗi đoàn viên thanh niên có lòng ham muốn học tập, chủ động học tập rèn luyện nâng cao trình độ về mọi mặt tạo cơ sở khoa học để hình thành bản lĩnh, trí tuệ, có thái độ, hành vi tích cực trong huấn luyện, rèn luyện ở các đơn vị.

Bác Hồ từng dạy thanh niên: “Không có việc gì khó, chỉ sợ lòng không bền, đào núi là lấp biển, quyết chí ắt làm nên”. Bởi lẽ, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn thấu hiểu, tin tưởng ở thanh niên và khơi dậy những đức tính tốt đẹp ở các cháu. Trong thời kỳ đổi mới, với bối cảnh toàn cầu hoá về kinh tế, sự phát triển của kinh tế tri thức, thanh niên phải phấn đấu để trở thành một lực lượng xã hội hùng hậu, có sức khoẻ, có trình độ học vấn, có trí tuệ lẫn tiềm năng sáng tạo, có khả năng tiếp cận và làm chủ khoa học hiện đại thì “Thanh niên là lực lượng xung kích cách mạng, là nguồn nhân lực quyết định thắng lợi của sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước”. Theo Bác, việc trau dồi học tập sẽ góp phần nâng cao trình độ, sử dụng các kiến thức đã học để chiến thắng nghèo nàn lạc hậu, xây dựng nếp sống mới, thực hiện mục tiêu dân giàu nước mạnh. Bản thân mỗi thanh niên tự nhận thức không nên thoả mãn, bằng lòng với những gì đã đạt được, đã có được để dừng lại nửa chừng, tự rèn luyện nâng cao nhận thức để tránh xa thái độ tự mãn, tự phụ, để rèn luyện, dần hình thành đức tính khiêm tốn, nhã nhặn, biết ứng xử khéo léo, không tự mãn, không quá tự đề cao mình để luôn luôn cầu thị, học hỏi nâng cao nhận thức cũng như nâng tầm bản lĩnh trí tuệ của bản thân.

Thứ hai, Thanh niên Quân đội thường xuyên trau dồi đạo dức – lối sống.

Sự tích cực trau dồi đạo đức, lối sống giúp cho đoàn viên thanh niên các đơn vị có lối sống, thái độ sống trong sáng hơn, cao thượng hơn với đồng chí đồng đội và nhân dân, xứng đáng là thế hệ vàng của một nước Việt Nam nghìn năm Văn hiến, của Quân đội Anh hùng. Bản lĩnh về đạo đức – lối sống có nội dung phong phú đa dạng, nó phải được thẩm thấu qua những hành động lẫn suy nghĩ, hành vi sinh hoạt, học tập, lao động, cống hiến cho quân đội và xã hội. Bản lĩnh này được xem như là nền tảng, là cái gốc của nhân cách con người, bản lĩnh đạo đức – lối sống trong thanh niên quân đội nếu được hình thành và phát triển bền vững nó có sức mạnh lớn lao giúp cán bộ, chiến sĩ trẻ chiến thắng mọi nguy cơ tiềm ẩn của mặt trái nền kinh tế thị trường, tạo sự "miễn dịch" và ý chí đấu tranh với "Diễn biến hòa bình" của các thế lực thù địch trên lĩnh vực tư tưởng văn hóa. Cái cốt lõi của nó là sự kết hợp giữa  các giá trị "Chân – Thiện – Mỹ" trong bản lĩnh đạo đức - lối sống của dân tộc với giá trị đạo đức cách mạng hiện tại mà Chủ tịch Hồ Chí Minh là một biểu tượng cao quý, là hiện thân của bản lĩnh đạo đức – lối sống của dân tộc, là tấm gương sáng để thanh niên quân đội học tập noi theo, giúp cán bộ, chiến sỹ hình thành bản lĩnh đạo đức – lối sống vững vàng của mình để đứng vững trong thời đại mới còn nhiều thử thách đối với toàn dân tộc và đối với chính bản thân họ.

Mỗi đoàn viên thanh niên trong toàn quân phải có sự nhận thức sâu sắc về bản thân và trách nhiệm của mình đối với đơn vị và Tổ quốc thiêng liêng, biết theo đuổi lý tưởng “Sống là cho đâu chỉ nhận riêng ai”, phải luôn rèn luyện và có quyết tâm vượt qua những trở ngại, khó khăn của môi trường đặc thù để hoàn thành tốt chức trách của mình, dám chấp nhận hy sinh bản thân để cứu sống người khác.

 Thực tiễn chứng minh, bản lĩnh đạo đức được hình thành từ kinh nghiệm sống của một con người, nếu một người có điều kiện thử thách, rèn luyện mình trong một môi trường sống khắc nghiệt, khó khăn thì thường có bản lĩnh cao hơn. Dù ở bản lĩnh nào, được tạo lập trên cơ sở tư duy và hành động gì đều có điểm xuất phát từ nhân cách của thanh niên, xuất phát từ sự giáo dục, rèn luyện, từ tri thức. Do đó, học tập, tự rèn luyện nhân cách cho bản thân, để tiếp thu những kiến thức khoa học kỹ thuật, để tự khẳng định bản thân mình là trách nhiệm và nhiệm vụ của mỗi đoàn viên thanh niên cần có trong giai đoạn phát triển Quân đội hiện nay. Có như thế mới có thể định hướng xây dựng hình mẫu cho lớp thanh niên quân đội vừa “hồng” vừa “chuyên” nối tiếp nhau từ thế hệ này sang thế hệ khác đồng hành cùng dân tộc thực hiện thắng lợi sự nghiệp công nghiệp hóa – hiện đại hóa đất nước tiến trên con đường xã hội chủ nghĩa là mục tiêu lớn lao và cao cả của toàn dân tộc ta.

Thứ ba, Thanh niên Quân đội cần có tư duy mới trong học tập và rèn luyện.

Sự nghiệp xây dựng phát triển Quân đội và bảo vệ Tổ quốc, bên cạnh những thời cơ, thuận lợi cũng đang phải đối mặt với những khó khăn, thách thức mới đan xen. Nhiệm vụ của thanh niên ở các đơn vị hiện đặt ra rất nặng nề nhưng vô cùng vẻ vang. Mỗi thanh niên phải luôn kiên định tư tưởng, bồi đắp lý tưởng, ước mơ, hoài bão, niềm tin, khát vọng cao đẹp - góp phần sức lực bản thân cho đất nước. Trước tác động của hội nhập quốc tế, năng lực hội nhập, kỹ năng xã hội của thanh niên nói chung, trong quân đội nói riêng ngày nay được nâng lên nhưng chưa đáp ứng được đòi hỏi của quá trình hội nhập quốc tế; trong đó thanh niên đang thiếu hụt cả về kiến thức lịch sử và văn hóa dân tộc cũng như kỹ năng, khả năng tư duy độc lập, thực tế cho thấy thanh niên vẫn thiếu kiến thức về ngoại ngữ, tin học, chưa có thói quen làm việc nhóm và thiếu kỹ năng làm việc độc lập… Trước những diễn biến phức tạp của tình hình chính trị, kinh tế, xã hội trong khu vực và trên thế giới, một bộ phận đoàn viên thanh niên ở một số đơn vị bộc lộ bản lĩnh chính trị non kém, dễ bị dao động về lập trường tư tưởng chính trị, có biểu hiện lệch lạc về giá trị đạo đức và lối sống, đề cao hưởng thụ, sống thực dụng, ích kỷ, cá nhân chủ nghĩa, thiếu trách nhiệm, tình thương với đồng chí đồng đội và với cộng đồng xã hội.

Như vậy, từ thực tiễn hội nhập quốc tế tạo ra nhiều cơ hội để phát triển nhưng cũng đặt ra nhiều thách thức mà thanh niên phải nỗ lực vượt qua. Đây cũng là những vấn đề đòi hỏi trong công tác tuyên truyền, giáo dục, vận động thanh niên ở các đơn vị cần phải chú ý trong thời gian sắp tới. Tuyên truyền, vận động bản thân mỗi đoàn viên thanh niên phải tự giác nhận thức để học tập suốt đời, xem đó là nhu cầu tự thân là việc đương nhiên, nhưng học phải gắn liền cả lý luận với thực tiễn hoạt động quân sự; phải từ tư tưởng chính trị, đạo đức cách mạng đến trình độ văn hóa, năng lực chuyên môn nghiệp vụ quân sự. Đồng thời, trong việc học của mỗi đoàn viên thanh niên phải biết chủ động, sáng tạo gắn kếtt những nội dung: Khoa học, kỹ thuật, văn hóa, chính trị, quân sự. Bên cạnh đó, mỗi thanh niên phải xác định rõ môi trường học của mình không những học trong sách vở, trong đơn vị, trong lao động và chiến đấu, mà học ở đồng đội, học ở bạn bè và học ở nhân dân. Và điều quan trọng nhất đối với mỗi đoàn viên thanh niên trong quá trình học là phải tự luôn trau dồi, rèn luyện đạo đức cách mạng không ngừng nghỉ, suốt đời.

Tóm lại:  Tuyên truyền, vận động thanh niên quân đội chủ động, tích cực học tập, rèn luyện trong công tác để thực sự có kỹ năng, bản lĩnh, có tinh thần đổi mới, dám nghĩ, dám làm, năng động và sáng tạo trong huấn luyện, SSCĐ; kiên quyết, kiên trì đấu tranh với cái sai, cái xấu; không suy thoái về chính trị, tư tưởng, đạo đức lối sống, không được biểu hiện "tự diễn biến, tự chuyển hóa"; luôn cầu thị, lắng nghe, tự tin khẳng định mình nhưng không tự kiêu, tự phụ, có như vậy mới dần hình thành và phát huy lối sống văn hóa quân sự, có trách nhiệm trong công tác, tự giác chấp hành mệnh lệnh của lãnh đạo, chỉ huy, tuân thủ nghiêm ngặt các quy định đơn vị, kỷ luật quân đội, pháp luật nhà nước, yêu chuộng hòa bình; có tri thức, sức khỏe, hoài bão và khát vọng vươn lên; luôn nên cao tinh thần khởi nghiệp, sáng tạo, dám dấn thân, vượt khó trong học tập, nghiên cứu để làm chủ khoa học quân sự; không thờ ơ với tình hình đất nước, biết phân định đúng sai, chủ động lên tiếng đấu tranh chống những luận điệu sai trái, xuyên tạc chống phá Đảng, Nhà nước, Quân đội của các thế lực thù địch, xứng đáng với kỳ vọng của Thủ trưởng Bộ Quốc phòng, Đảng, Nhà nước và Nhân dân về một thế hệ tương tai: “Tâm trong - Trí sáng - Hoài bão lớn”, đáp lại kỳ vọng cao cả của Bác Hồ ở Di Chúc cách đây đã 50 năm, kỳ vọng ở một thế hệ trẻ đủ Tâm và xứng Tầm./.