Gần đây tình hình xung đột Nga – Ucraina là một vấn đề nóng được dư luận
khắp nơi trên trái đất và nhất là trên không gian mạng rất quan tâm. Người ta
bình nhiều, luận nhiều, loạn tin không ít… Trong đó, một số nói có cơ sở sâu
sắc rất thuyết phục, tuy nhiên có nhiều kẻ nhân cơ hội này khai thác thông tin
để “đánh bóng”, thêu dệt thêm cho thêm phần “nóng bỏng”, kiểu như trang của
Việt Tân, baotiengdan hay BBC, RFA… Nếu như Việt Tân chỉ đăng tin về Ucraina,
mặc sức thể hiện quan điểm riêng ai đúng ai sai thì dù có “nói nhăng nói cuội”
chẳng ai buồn nói lại làm gì. Nhưng đằng này Việt Tân tận dụng tình hình để
chống phá, xuyên tạc về việc bỏ phiếu của Việt Nam tại Liên Hiệp quốc về tình
hình Ucraina, cho rằng rằng “Việt Nam bỏ phiếu trắng là có trách nhiệm với cộng
đồng quốc tế sao”… Còn “Báo tiếng dân” thì bình loạn “Ngoại giao Việt Nam rơi
tự do”… BBC thì nói “Việt Nam biện bạch cho việc bỏ phiếu trắng”… Những kẻ này
cố tình lờ đi những phát biểu và nỗ lực đóng góp của Việt Nam cho mục tiêu hòa
bình.
Với Việt Nam, cả Nga và Ukraine đều là những người bạn truyền thống, nên
rõ ràng chúng ta rất không vui trước tình hình xung đột, chiến sự hiện nay. Khi
các bên xung đột này đều là bạn bè, đối tác, vậy ta phải lựa chọn cách ứng xử
như thế nào? Một câu hỏi được đặt ra là ai đúng, ai sai và liệu cuộc xung đột
này sẽ đi về đâu? Rõ ràng, Việt Nam đã thể hiện rất rõ thái độ ủng hộ giải pháp
hòa bình, kêu gọi các bên kiềm chế, ngồi vào bàn đối thoại đàm phán, tuân thủ
Hiến chương Liên hợp quốc và các nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế, đặc
biệt là nguyên tắc tôn trọng độc lập chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của các quốc
gia, không can thiệp công việc nội bộ, không sử dụng hay đe dọa sử dụng vũ lực
trong quan hệ quốc tế. Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng
còn nêu rõ: “Việt Nam hết sức quan ngại về tình hình xung đột vũ trang tại
Ucraina”, “kêu gọi các bên kiềm chế, chấm dứt ngay các hành động vũ lực, tránh
gây thương vong và tổn thất cho dân thường”…, hoan nghênh các nỗ lực đối thoại.
Việc Việt Nam bỏ phiếu trắng với nghị quyết về Ucraina tại Liên Hợp quốc là thể
hiện quan điểm, thái độ chân thành, thẳng thắn nêu ý kiến với tất cả bạn bè,
đối tác để đóng góp cho hòa bình. Với nước Nga, một người bạn truyền thống,
từng giúp đỡ nghĩa tình cho Việt Nam, chúng ta ủng hộ Nga là một cường quốc
trên thế giới, ủng hộ bảo đảm an ninh của nước Nga trong nội địa và không bị uy
hiếp ngoài biên giới, không đồng tình với các lệnh trừng phạt kinh tế, bao vây,
cấm vận áp đặt lên nước Nga. Nhưng đồng thời ta không đồng tình khi chủ quyền,
lãnh thổ các nước không được tôn trọng theo luật pháp quốc tế, bất luận là hình
thức nào. Việc dùng chiến tranh hoặc sức mạnh để giải quyết tranh chấp là không
thể chấp nhận.
Với Ukraine, ta ủng hộ việc bạn mình bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, bảo vệ
danh dự quốc gia, mong muốn Ukraine hòa bình, không bị áp đặt bởi chính trị
cường quyền, không phải chịu đựng chính sách “ngoại giao pháo hạm” của nước
lớn. Ta phản đối bất cứ hình thức nào áp đặt chiến tranh với Ukraine, kêu gọi
hòa bình, ổn định cho người dân. Tuy nhiên, Ukraine nên tỉnh táo hơn không để
đất nước mình trở thành nơi xung đột quyền lực của các nước lớn. Điều này cũng
khẳng định bài học “3 không” trong chính sách quốc phòng (không liên minh quân
sự, không cho nước ngoài đặt căn cứ quân sự, không cho nước ngoài sử dụng lãnh
thổ nước mình để chống lại nước thứ ba) là một sách lược đúng đắn.
Các bên xung đột trực tiếp và các bên can dự đều đưa ra lý lẽ của mình.
Nguyên nhân để xung đột leo thang như hiện nay không có bên nào đúng hoặc sai
tuyệt đối, nhưng rõ ràng chiến dịch quân sự này tạo ra tiền lệ xấu trong quan
hệ quốc tế, hòa bình thế giới bị đe dọa. Kết cục của cuộc chiến cả Nga và
Ukraine đều không có bên nào thắng. Kẻ thắng và kẻ hưởng lợi cả trước mắt và
lâu dài chính là Mỹ, phương Tây và một số nước có quan lợi ích đan xen với Nga,
Mỹ, phương Tây.
Đối với cuộc xung đột Nga – Ucraina, cho dù kết cục thế nào đi nữa, Nga
và Ucraina đều bị tổn thất to lớn. Nga phải bỏ chi phí rất lớn để thực hiện
chiến dịch quân sự đặc biệt, lại phải chịu các đòn trừng phạt kinh tế của EU,
Mỹ và đồng minh; còn Ucraina thì sẽ chịu nhiều thiệt hại tàn phá sau cuộc
chiến. Một khi hai bên đã cầm súng đánh nhau thì thù hận sẽ rất khó xóa cho các
thế hệ kế tiếp. Mà đây lại là 2 dân tộc đã có chung cội nguồn, lịch sử, văn
hóa…
Vậy để đi đến giải pháp hòa bình, các bên cần ngừng bắn ngay lập tức, các
đoàn quân quay về bên kia biên giới, ngưng ngay viện trợ quân sự cho tất cả các
bên, các khu vực tranh chấp (Crimea, Donbass…) giữ nguyên trạng; 2 nước sẽ đàm
phán trong hòa bình và tôn trọng lẫn nhau, tuân thủ luật pháp quốc tế; Ukraine
trung lập, “3 không” đối với tất cả các bên. Việt Nam ủng hộ hòa bình và nỗ lực
đóng góp cho mục tiêu hòa bình…
P.H.11