Trước sự phát triển mạnh mẽ của cuộc Cách mạng công
nghiệp lần thứ tư, không gian mạng đã và đang trở thành vùng lãnh thổ mới có
vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội, an ninh, quốc phòng và
đối ngoại của mỗi quốc gia.
Do đặc thù thông tin trên không gian
mạng có tốc độ truyền thông tin nhanh chóng, không gian, thời gian rộng mở nên
những thông tin trên mạng có khả năng tác động nhanh chóng, mạnh mẽ đến nhận
thức của con người ở mọi đối tượng, nhất là trong một thời điểm nhất định có
thể tạo làn sóng tích cực hay tiêu cực tác động vào đời sống kinh tế - xã hội
và tình hình an ninh, trật tự của một khu vực hay một quốc gia.
Thực tiễn trong những năm qua, các tổ
chức khủng bố triệt để lợi dụng các hình thái mạng xã hội để tuyên truyền về
chủ nghĩa khủng bố, đồng thời cũng coi đây là phương thức liên lạc an toàn hiệu
quả cho các thành viên trên thế giới thực hiện các hành vi khủng bố theo kiểu
“sói đơn độc”. Phương thức sử dụng không gian mạng để thực hiện các hoạt động
khủng bố đã và đang đặt ra những thách thức không nhỏ về công tác an ninh cho
các quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam.
Vậy hình thức khủng bố “sói đơn
độc” là gì?
Thời gian gần đây, nhiều quốc gia châu
Âu đã trở thành mục tiêu của các cuộc tấn công khủng bố đơn lẻ vào những khu
vực đông người ở các nước như Anh, Pháp, Bỉ... và gần đây nhất là nước Áo. Các
vụ tấn công liên tiếp này đang tạo ra tâm lý bất an khắp châu Âu.
Trên mạng xã hội các nước tràn ngập
việc tìm kiếm từ khóa như Satoshi Uematsu (Nhật); Mohamed Lahouaiej Bouhlel
(Pháp) Omar Mateen (Mỹ)… đã và đang là những từ khóa gây kinh hãi nhất qua hình
thái mạng xã hội. Dù được gọi bằng những từ ngữ khác nhau nhưng tựu chung lại,
họ gọi chúng là những "sói đơn độc" hay đơn giản là phương thức khủng
bố “sói đơn độc”, một phương thức mới khác xa so với phương thức khủng bố theo
nhóm trước đây, gây ra những bất ổn trong xã hội của một quốc gia.
Phương thức khủng bố "sói đơn
độc" nguy hiểm vì tính chất đơn lẻ, hành động một mình nên manh mối về âm
mưu tấn công của những kẻ khủng bố rất khó bị phát hiện.
Theo các nhà phân tích, có thể số lượng
"sói đơn độc" tại châu Âu ngày càng tăng vì sự chênh lệch quá lớn về
thu nhập và mức sống khiến nhiều người rơi vào bế tắc. Một nguyên nhân khác là
do sự phổ biến của Internet và mạng xã hội đã lan truyền các tư tưởng cực đoan
một cách nhanh chóng và mạnh mẽ hơn.
Sự truyền bá tư tưởng khủng bố, cực
đoan qua mạng Internet, các web chìm hoặc mạng xã hội mã hóa đầu cuối đang được
xem như là công cụ hỗ trợ đắc lực cho các tổ chức khủng bố gieo rắc và kích
động tư tưởng cực đoan tới những cá nhân vốn đã mang sẵn sự thù ghét, bất mãn
xã hội trong mình. Như trong vụ tấn công tại Anh tháng 6/2017, có đối tượng
thậm chí còn chưa bao giờ ra khỏi biên giới nước Anh lại bị cực đoan hóa ngay
trong lòng nước Anh.
Thực tế đối mặt với phương thức khủng
bố mới “sói đơn độc” đã khiến cho các nước châu Âu bên cạnh việc tăng cường an
ninh, theo dõi các đối tượng cực đoan kể cả trên môi trường không gian mạng và
đồng thời ban hành các đạo luật mới giúp cho lực lượng an ninh có thể xâm nhập
vào tài khoản nghi vấn trên không gian mạng với lí do an ninh trong công cuộc
chống khủng bố.
Tuy nhiên, để tiêu diệt và ngăn chặn
những phần tử cực đoan hành động như những con “sói đơn độc”, những việc làm
này là chưa đủ, lực lượng an ninh các nước châu Âu cần nhiều hơn nữa về sự phối
hợp ở cấp liên quốc gia và khu vực, sự đánh giá đúng mức mối liên hệ giữa các
mạng lưới khủng bố qua không gian mạng ở bên ngoài biên giới mỗi quốc gia và
tội phạm quy mô nhỏ ở trong lòng châu Âu, nhất là trong cộng đồng người nhập
cư, nhằm ngăn chặn nguy cơ bị cực đoan hóa trong lòng châu Âu.
Nguy cơ khủng bố “sói đơn độc”
đối với Việt Nam
Không gian mạng là hệ thống của những
mối quan hệ trên nền tảng internet; Việt Nam là nước có số người dùng Internet
trên không gian mạng thuộc tốp đầu trên thế giới. Năm 2019, dân số Việt Nam đạt
mốc xấp xỉ 97 triệu dân, với tỷ lệ dân thành thị là 36%.Cùng trong năm, có 64
triệu người sử dụng Internet, tăng đến 28% so với năm 2017; hơn 55 triệu người
sử dụng các mạng xã hội (chiếm 57% dân số) và 436 mạng xã hội đang hoạt động,
đứng thứ 7 trong 10 nước có số người sử dụng mạng xã hội nhiều nhất thế giới.
Cùng với những giá trị tích cực không gian mạng cũng bộc lộ những mặt trái và
hệ lụy của nó, không gian mạng “được ví như con dao 2 lưỡi ẩn chứa nhiều vấn đề
bất cập và hiểm họa khó lường, nhất là những đối tượng sử dụng không đúng mục
đích”.
Trong những năm qua kể từ khi các hình
thái mạng xã hội trên không gian mạng xâm nhập và phát triển vào Việt Nam các
thế lực thù địch, phản động, phần tử cơ hội chính trị trong và ngoài nước càng
gia tăng hoạt động tuyên truyền, chống phá Đảng, Nhà nước ta.
Thông qua các trung tâm phá hoại tư
tưởng, các tổ chức khủng bố lưu vong (như “Việt Tân”, “Quỹ người Thượng”, “Khối
8406”, Ủy ban Cứu người vượt biển”, “Chính phủ quốc gia Việt Nam lâm thời”,
“Triều đại Việt”) và số đối tượng phản động, chống đối, bất mãn chế độ, cơ hội
chính trị trong nước đã tiến hành nhiều phương thức khác nhau, đặc biệt là lợi
dụng hình thái mạng xã hội trên không gian mạng để thực hiện các hoạt động
truyền bá tư tưởng cực đoan nhằm kích động người dân thực hiện các hành vi như
tụ tập đông người gây rối an ninh, trật tự; sử dụng bom xăng tấn công lực lượng
chức năng; thậm chí tuyển thành viên để tiến hành các hoạt động khủng bố ở
trong nước mà đối tượng đó không cần phải xuất cảnh ra nước ngoài.
Điển hình từ cuối năm 2016, các đối
tượng Đào Minh Quân, Phạm Lisa và một số đối tượng phản động trong và ngoài
nước là thành viên của tổ chức “Chính phủ quốc gia Việt Nam lâm thời”, thông
qua mạng xã hội đã lôi kéo nhiều đối tượng không nghề nghiệp, bất mãn chế độ
nhưng có chung một điểm là hám lợi thành lập các “nhóm hành động” để tiến hành
khủng bố, phá hoại tại Việt Nam.
Trong đó có vụ đặt bom xăng ở sân bay
Tân Sơn Nhất năm 2016, vụ ném bom xăng bãi giữ xe vi phạm Công an thành phố
Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai năm 2017 và gần đây nhất là vụ ném bom tại trụ sở Công
an phường 12, quận Tân Bình năm.
Các vụ khủng bố trên dù chưa gây ra
thiệt hại lớn về người nhưng đã đặt ra những thách thức trong công tác đảm bảo
an ninh của Việt Nam. Qua quá trình điều tra, xét xử, các đối tượng đều thành
khẩn khai nhận trong quá trình sử dụng mạng xã hội đã tiếp xúc liên lạc với
những đối tượng khủng bố lưu vong ở nước ngoài và nhận hướng dẫn, chỉ đạo và
nhận tiền từ các đối tượng bên ngoài để thực hiện các hành vi khủng bố.
Từ những phân tích nêu trên cho thấy,
hoạt động truyền bá tư tưởng khủng bố trong thời gian qua đã được các tổ chức
khủng bố lưu vong người Việt ở nước ngoài đẩy mạnh trên không gian mạng. Vì
vậy, để phòng ngừa nguy cơ truyền bá tư tưởng khủng bố trên không gian mạng,
cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục qua các trang tin chính thống và
các phương tiện thông tin đại chúng để người dân, nhất là những người thường
xuyên xử dụng mạng nhận thức đúng đắn, đầy đủ về nguyên nhân, sự nguy hiểm cùng
tác hại, ảnh hưởng to lớn do hoạt động khủng bố gây ra không chỉ đối với sống
của mình và người thân mà đối với an ninh, an toàn xã hội.
Đồng thời công
khai các địa chỉ trang tin trên mạng xã hội của các tổ chức khủng bố lưu vong
và các đối tượng khủng bố người Việt ở nước ngoài để người dân nhìn nhận rõ nét
về bản chất, âm mưu, thủ đoạn của chúng để cảnh giác, ngăn chặn.
ADMIN.PSY11
(ST: Nguồn Báo Công an nhân dân online)
0 nhận xét:
Đăng nhận xét